Hout Beitsen

INLEIDING

Onder invloed van licht, uv-stralen, (zure) regen, hagel, wind, dauw, vervuiling ... begint onbewerkt hout te zwellen en te krimpen. Met barsten, lelijke kleurverschillen en schimmelvorming als gevolg. Ook binnenshuis kan het klimaat hout parten spelen. In de badkamer en de keuken kan de luchtvochtigheid hoog oplopen, net als de temperatuur naast een venster in de zon. Met een laagje beits kunt u de impact van het klimaat tot een minimum beperken.

Klein risico op barstjes en blazen

Het voordeel van beits ten opzichte van verf en vernis, is dat het doorgaans geen barstjes en blazen vertoont. Dat maakt het vernieuwen een stuk eenvoudiger. Lichtjes opschuren volstaat. U hoeft de oude la(a)g(en) niet te verwijderen om een nieuwe laag aan te brengen.

De ene beits is de andere niet

Maar de ene beits is de andere niet. Wat is een goede beits? En hoe brengt u een beits goed aan? U leest het in dit dossier. Welke merken scoren hoog in onze laatste test? Ontdek het in ons artikel "Beitsen".

VERSCHILLENDE SOORTEN BEITS

Solventgedragen of watergedragen?

Watergedragen beitsen drogen sneller en zijn iets moeilijker aan te brengen. U kunt ook niet meer corrigeren als u een foutje hebt gemaakt of een plekje hebt overgeslagen. Verder zijn beitsen op waterbasis beter waterdampdoorlatend en kunt u er dikkere lagen mee leggen. Tot slot zijn en blijven ze elastischer, zodat ze beter meebewegen als vochtig hout gaat zwellen.

Solventgedragen beitsen, herkenbaar aan hun typische whitespiritgeur, kunnen dan weer dieper in het hout dringen, wat vooral belangrijk is bij de zgn. impregneerproducten met fungicide (met een preventieve rol). Beitsen met solventen moeten evenwel niet per se onderdoen voor producten op waterbasis. De kwaliteit van het individuele product speelt ook mee.

Dekkend of (half)transparant?

U kunt kiezen voor een dekkende of een doorzichtige beits. Een dekkende beits verbergt de houtstructuur met kleuren zoals wit, groen, blauw, bruin en zwart, wat in het geval van lelijk hout nuttig is.

Een (half)transparante beits benadrukt en verfraait de houtstructuur. Een transparante beits is volledig kleurloos. Een halftransparante beits is getint, maar is nog steeds doorzichtig. Bij die laatste zijn er tal van kleuren verkrijgbaar die vaak luisteren naar de namen van houtsoorten zoals teak, mahonie, kastanje, eik enz. Hiermee kunt u minder duurzaam hout zoals grenen en vurenhout alsnog de aanblik van een duurdere houtsoort geven.

Donkere beitsen beschermen in elk geval beter dan lichte beitsen omdat ze meer pigment bevatten. Daartegenover staat dat ze relatief meer kleur kunnen verliezen.

Impregneerproducten, normale beitsen of "topcoatings"?

Bij de (half)transparante beitsen onderscheiden we drie soorten:

• Impregneerproducten leggen een zeer dunne film op het hout en dringen er zelfs deels in. Ze bevatten vaak fungiciden (tegen schimmels) en insecticiden, vervullen aldus een meer preventieve rol, en worden onder meer toegepast op een dakgebinte. Ze bieden (buiten) echter onvoldoende bescherming tegen de weersinvloeden (zon, wind, regen enz.).

• Normale beitsen leggen eveneens een vrij dunne film en bevatten doorgaans een fungicide. Veelal bevatten ze pigment – anders dan de impregneerproducten – wat hen een langere levensduur bezorgt. Ze bieden een beperkte bescherming tegen weersinvloeden. Bijgevolg is een regelmatig, lees jaarlijks, onderhoud aan de orde.
• Afwerkingsbeitsen of "topcoatings" leggen een dikkere laag op het hout en zijn beter bestand tegen de weersinvloeden. Ze bevatten doorgaans geen fungicide of alleen een fungicide tegen blauwschimmel (om de beitslaag te beschermen, niet het hout). Ze bevatten tevens pigment, wat hun levensduur verlengt. Ze geven het hout een zekere (matte) glans. Een goede afwerkingsbeits houdt doorgaans zo'n vijf jaar stand. Dan is het tijd voor een onderhoud.  

Deze onderverdeling van de beitsen is doorgaans niet als dusdanig vermeld op de producten of hun verpakking. 

TIPS VOOR DOE-HET-ZELVERS

Optimale houtbescherming hangt niet uitsluitend af van de beits. Ook de manier waarop u een product gebruikt, beïnvloedt het resultaat. Enkele tips:

1. Schuur het hout eerst glad in de richting van de vezels. Verwijder vuil dat afvoergaatjes (in houten ramen) en scharnieren blokkeert. Stof af met een vochtige doek. 
2. Reinig houtsoorten met veel hars en pigment (teak, afzelia, merbau ...) eerst met white spirit of ammoniak.
3. Sommige beitsen vergen een voorbehandeling met een primer. Dit staat vermeld op de pot van de beits.
4. Roer de beits goed om voor u hem aanbrengt. Breng hem vervolgens in dunne lagen aan. Een dikke laag
   verhoogt de kans op druipers en is minder sterk dan twee dunne lagen.
5. Werk in de richting van de houtvezels. Behandel de buitenkant én de binnenkant van schrijnwerk.
6. Respecteer de droogtijd die door de fabrikant is opgegeven. Staat er op de verpakking geen droogtijd, wacht
   dan 24 uur alvorens de volgende laag aan te brengen.
7. Hoe meer lagen u aanbrengt, hoe donkerder het effect en hoe minder zichtbaar de oorspronkelijke houtstructuur. Meer lagen aanbrengen, betekent ook meer werk. Hebt u niet veel tijd? Kies dan eventueel een beits waarmee u in twee lagen de klus klaart.
8. Een goede afwerkingsbeits houdt zo'n vijf jaar stand. Dan is het tijd voor een onderhoud. Breng opnieuw een of
   twee lagen aan. Schuur het hout eerst lichtjes op. Het is niet nodig om de oude lagen te verwijderen.
9. Hebt u gebruik gemaakt van maskeertape? Verwijder hem onmiddellijk als u klaar bent. Als u te lang wacht, blijven er hardnekkige sporen van lijm achter. Weet dat u oude beitsvlekken op ramen kunt verwijderen met aceton.